Langtímarannsókn á forspárgildi málþroskaathugana við 5–6 ára aldur um síðari líðan og reynslu

Höfundar

  • Amalía Björnsdótti
  • Jóhanna Thelma Einarsdóttir
  • Ingibjörg Símonardóttir

Lykilorð:

málþroskamælingar, líðan, reynsla í grunnskóla, langtímarannsókn

Útdráttur

Tilgangur rannsóknarinnar var að kanna hvort málþroskamælingar við fimm ára aldur spái fyrir um ýmsa félagslega og sálræna þætti síðar á lífsleiðinni. Árin 1997 og 1998 var athugaður málþroski 267 leikskólabarna með HLJÓM2prófinu. Þessi börn, sem eru nú orðin fullorðin (18 og 19 ára), voru í þessari rannsókn beðin að svara rafrænum spurningalista um ýmsa þætti, meðal annars reynslu þeirra af grunnskólagöngu sinni, hvort þau hefðu verið greind með þætti sem hamla þeim í námi og hvort þau hefðu stundað nám að loknum grunnskóla. Niðurstöður sýndu marktæk tengsl milli árangurs á HLJÓM2 og margra þessara þátta. Þau sem höfðu sýnt slakan árangur á HLJÓM2 fannst námið í grunnskóla bæði erfiðara og leiðinlegra, þeim hafði frekar verið strítt eða þau lögð í einelti og höfðu frekar verið í sérkennslu en þau sem hafði gengið betur á HLJÓM2. Þessi sami hópur var einnig líklegri til að vera með greiningar um örðugleika, til dæmis var rúmlega fjórðungur þeirra sem sýndu slakan árangur á HLJÓM2 með greiningu um athyglisbrest og fjórðungur með námsörðugleika. Af þeim sem gekk vel á HLJÓM2 voru aftur á móti 12% með greiningu um athyglisbrest og 2% með námsörðugleika. Ljóst er að slakur árangur á HLJÓM2 spáir ekki aðeins fyrir um slakan árangur í námi heldur hefur hann einnig forspárgildi um slæma reynslu úr grunnskóla. Mikilvægt er að betri samvinna og samskipti um viðbrögð við niðurstöðum á HLJÓM2 náist milli leikskóla og grunnskóla. Þannig mætti koma betur til móts við þarfir nemenda í áhættu og draga úr eða koma í veg fyrir neikvæða reynslu þeirra í grunnskóla.

Um höfund (biographies)

  • Amalía Björnsdótti
    Amalía Björnsdóttir (amaliabj@hi.is) er dósent við Menntavísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk B.A.prófi í sálfræði frá Háskóla Íslands árið 1991, M.Sc.prófi frá University of Oklahoma 1994 og doktorsprófi frá sama skóla 1996. Hún hefur lagt stund á rannsóknir á sviði mælinga og prófagerðar, lestrar og málþroskamælinga, skólastjórnunar og áhrifa félagslegra þátta á skólastarf.
  • Jóhanna Thelma Einarsdóttir
    Jóhanna T. Einarsdóttir (jeinars@hi.is) er dósent við Menntavísindasvið og Heilbrigðisvísindasvið Háskóla Íslands. Hún lauk meistaraprófi í talmeinafræði við Kennaraháskólann í Kiel í Þýskalandi árið 1986 og doktorsprófi frá læknadeild Háskóla Íslands árið 2009. Rannsóknir Jóhönnnu hafa beinst að máltöku barna og hljóðkerfisvitund en einnig hefur hún rannsakað stam barna og fullorðinna.
  • Ingibjörg Símonardóttir
    Ingibjörg Símonardóttir (ingibjorgsim@internet.is) er talmeinafræðingur á eftirlaunum. Hún lauk B.Ed.prófi frá Kennaraháskóla Íslands 1964. Nam talmeinafræði í Bandaríkjunum og Svíþjóð og lauk diplomaprófi frá Gautaborgarháskóla 1979. Hún lauk B.Sprófi í almennum málvísindum frá Háskóla Íslands 1986 og meistaraprófi frá Kennaraháskóla Íslands með áherslu á sérkennslu 1996. Ingibjörg vann sem talmeinafræðingur hjá Greiningar og ráðgjafarstöð ríkisins og á öllum skólastigum. Rannsóknir Ingibjargar hafa beinst að tengslum máltöku barna og hljóðkerfisvitundar við síðari lestrarfærni og hefur hún jafnframt unnið að gerð íslenskra málþroskaprófa í tengslum við þær rannsóknir.

Niðurhal

Útgefið

2016-12-03

Tölublað

Kafli

Ritrýndar greinar