Skilvirkara stúdentspróf eftir styttingu? Reynsla háskólanema og háskólakennara af stefnubreytingum á framhaldsskólastiginu

Útdráttur

Umfangsmiklar stefnubreytingar, sem eiga rætur sínar að rekja til hugmynda um kosti dreifstýringar, alþjóðlegs samanburðar og aukinnar skilvirkni í menntakerfinu, voru gerðar á framhaldsskólastiginu á árunum 2008–2015. Framhaldsskólum var gert að endurskoða skólanámskrár og loks kom tilskipun frá ráðherra um að stytta námsleiðir til stúdentsprófs um eitt ár. Markmið rannsóknarinnar er að varpa ljósi á sjónarhorn nemenda og kennara í Háskóla Íslands um undirbúning framhaldsskólans fyrir nám á háskólastigi í ljósi þessara breytinga. Greinin byggir á viðtalsgögnum frá tíu háskólanemum sem brautskráðust frá ólíkum framhaldsskólum úr þriggja ára kerfinu og sextán reyndum háskólakennurum. Niðurstöðurnar gefa til kynna ákveðna togstreitu milli breiddar og sérhæfingar stúdentsprófsins, og valfrelsis nemenda samfara niðurskurði og þéttingu námsins. Viðmælendur töldu að stúdentsprófið veitti ekki sama undirbúning og áður og ræddu gildi og virði þess. Háskólakennarar af Verkfræði- og náttúruvísindasviði höfðu áhyggjur af auknum skólamun eftir styttingu. Niðurstöðurnar vekja upp áleitnar spurningar um félagslegt réttlæti og hvort allir framhaldsskólar veiti nemendum jöfn tækifæri til áframhaldandi náms á háskólastigi. Einnig eru niðurstöðurnar innlegg í áframhaldandi umræðu um og rannsóknir á styttingu námstíma til stúdentsprófs og hlutverki framhaldsskólans í íslensku skólakerfi.